Wat is een nachtkijker?

De naam nachtkijker wordt gebruikt voor diverse soorten kijkers. Zo zijn er elektronisch versterkte kijkers waarmee je in totaal duister kunt kijken. En er zijn 'gewone' optische verrekijkers die een extra helder beeld geven als je met het blote oog al weinig meer kunt zien. En er is meer. Hieronder leggen we uit waaruit je kunt kiezen.

Met een warmtebeeldkijk als de Leica Calonox kun je zelfs in totaal duister gedetailleerde waarnemingen verrichten

Optische nachtkijkers

Optische nachtkijkers zijn gewone verrekijkers waarbij de voorste lens een extra grote diameter heeft. Daardoor geven ze zelfs bij heel weinig licht een helder beeld. Dat maakt deze kijkers bij uitstek geschikt voor natuurobservatie in de schemering, in donkere bossen, enz. Ze zijn ook erg interessant voor hemelobservatie, want met zo'n kijker zie veel meer sterren dan met het blote oog.

Bij de optische nachtkijkers is de 8x56 het populairst. De uittreepupil is maar liefst 56 : 8 = 7mm! Dat is ideaal voor waarnemingen onder zeer slechte lichtomstandigheden. En doordat de uittreepupil zo ruim is biedt deze kijker ook nog eens een buitengewoon hoog kijkgemak, want je hoeft je oog niet heel precies te positioneren.

Heb je veel met ver verwijdere onderwerpen te maken, dan is de 10x56 zeker ook een optie. De uittreepupil van 5,6 mm is ook nog een heel gunstige waarde. Door de 10x vergroting zie je verre details beter. Je moet alleen wat meer je best doen om de kijker goed stil te houden.

Vind je de kijkers met 56mm opening te groot of te zwaar, dan zijn kijkers met 50mm diameter een goed alternatief. De 8x50 en 10x50 kijkers bieden duidelijk meer helderheid in de schemering dan de standaard 8x42 en 10x42 kijkers.

Optische kijkers voor hemelobservatie

Als je de sterrenhemel met een verrekijker wilt bestuderen heb je veel baat bij een grote diameter, zoals 50mm of 56mm. Doordat je daarmee veel licht binnenhaalt zie je de minder heldere objectieven beduidend beter. Je ziet dan sowieso veel meer dan met het blote oog. Met een sterke vergroting voeg je daar nóg veel meer aan toe. Je komt dan op 10x50 of 10x56 uit. Ben je goed in stilhouden, dan kun je ook 12x50 of 15x50 overwegen. Je kunt dan nóg dieper het heelal in kijken.

NACHTZICHT- EN RESTLICHTKIJKERS

Nachtzicht en restlichtkijkers werken elektronisch. Net als een digitale camera hebben ze een beeldsensor, en je bekijkt het beeld door het oculair op een lcd-schermpje of beeldbuisje. De beeldsensor is speciaal ontwikkeld voor waarnemingen bij zeer weinig licht. Hij is daarom zeer lichtgevoelig.

Deze apparaten kijken niet alleen in het zichtbare spectrum, maar zijn ook gevoelig voor infrarood. Om dat maximaal te benutten hebben veel modellen een infrarood-projector aan de voorzijde. Die verlicht het onderwerp met infrarode stralen. Het oog van mens en dier is daar ongevoelig voor, zodat het niet storend werkt. Deze kijkers noemen we nachtzichtkijkers.

De sensor ziet het door het onderwerp met infrarood beschenen onderwerp. Je ziet een monochroom beeld, vergelijkbaar met een zwartwit-film. Eenvoudige nachtzichtkijkers hebben vaak een beeld in groentinten, bij de nieuwere typen kun je uit allerhande kleurenpaletten kiezen.

Warmtebeeldkijkers

Warmtebeeldkijkers nemen infraroodstraling waar. Een warm object zal licht oplichten ten opzichte van zijn omgeving. Want hoe warmer het object, des te meer infrarood straalt het uit. Zo is het mogelijk zelfs in totaal duister waar te nemen waar levende wezens zicht bevinden. Hoe goed een warmtebeeldkijker waarneemt is vooral afhankelijk van de optiek en de sensor.

De betere warmtebeeldkijkers hebben een groot bereik. Pas bij de opgave van het afstandsbereik wel goed op. Een groot bereik is vaak slechts bruikbaar voor het tellen van objecten. Voor het herkennen van soorten heb je een hoge detaillering nodig, en die krijg je dan alleen op een kortere afstand. Voor een betere detailwaarneming komt digitale zoom goed van pas, optische zoom geeft extra mogelijkheden. Grote optische zoombereiken worden niet vaak toegepast: ze beïnvloeden de kwaliteit negatief door een verminderde kwaliteit en gevoeligheid.

Warmtebeeldkijkers van hoge kwaliteit kunnen kleine verschillen in warmtestraling uitstekend weergaven, wat de herkenning enorm ten goede komt. Je kunt kiezen uit diverse kleur- en weergave-paletten.

Warmtebeeld

Warmtebeeldkijkers worden onder meer gebruikt bij natuurbeheer voor het lokaliseren, detecteren, identificeren en tellen van dieren. De meeste warmtebeeldkijkers kunnen waarnemingen als film of foto opslaan. Soms is er ook een mogelijkheden de beelden door te spelen naar een smartphone. Vaak is precieze afstandmeting mogelijk, het opslaan van en gps-locatie behoort vaak ook tot de mogelijkheden.

Combinaties van nachtzicht/restlicht en warmtebeeld

Steeds meer kijkers leveren een combinatie van technieken. Je kunt daarmee overschakelen van warmtebeeld op nachtzicht/restlicht. Bovendien kun je gecombineerde technieken toepassen voor maximale observatiekwaliteit.