U heeft geen producten in uw winkelwagen.
Review van een Panasonic GX8 en een LX100 in Afrika
Ed Dorrestein, natuurfotograaf en eigenaar van Cameraland, heeft de Panasonic GX8 systeemcamera en LX100 compactcamera meegenomen op een 10 daagse trip naar zuid Afrika en Botswana. Ed en zijn vrouw Rita reizen en fotograferen al ruim 15 jaar in Afrika. Dit avontuurlijke stel heeft hun hart verkocht aan de ongerepte wildernis, waarbij ze voornamelijk Zuid Afrika, Botswana en Namibië bezoeken. Voor het reizen hebben zij een eigen auto in Afrika, slapen ze in een tent en koken op een kampvuur. Eenvoudig dus, maar voor Ed biedt dit net zo veel luxe als een 5-sterren hotel.
Het vele reizen dat mijn vrouw en ik samen doen, stelt ons iedere keer weer voor een uitdaging. Wat zullen we allemaal meenemen? Deze vraag geldt zeker voor de camera's. Hoe groter hoe beter de kwaliteit, maar al dat gesleep met rugzakken vol gaat je na jaren ook vervelen. Na vorig jaar op stap te zijn geweest met een Olympus E-M1 set, is ons oog nu gevallen op het vlaggenschip (of eigenlijk schepen) van Panasonic, de GX8 en . Supersnelle autofocus en mooie lenzen waaronder zelfs de nieuwe 100-400mm die eigenlijk nog niet eens leverbaar is...
Deze trip namen we mee:
- Panasonic DMC-GX8
- Panasonic 7-14/4.0 Lumix G Vario
- Panasonic 100-300/4.0-5.6 G Vario MEGA OIS
- en... omdat we het niet kunnen laten een Canon 5D mark III met verschillende lenzen.
We wilden voor deze reis dolgraag de spiksplinternieuwe Panasonic 100-400/4.0-6.3 Leica DG Vario-Elmar Asph. Power OIS. Dit was natuurlijk het ultieme speeltje waarop we hadden gewacht, maar helaas bleek de speciaal voor ons ingevlogen lens nog een pre-sample te zijn die teleur stelde in scherpte. We waren dus eigenlijk net iets te vroeg met onze trip. Volgende keer nemen we een model mee dat rechtstreeks uit de productie komt, dan kunnen we kijken hoe de 'echte' lens de testen doorstaat. Maar Panasonic, nog wel hartelijk bedankt voor de moeite die jullie gedaan hebben om de lens binnen te krijgen zodat wij deze mee konden nemen.
Afrika door de ogen van een Panasonic GX8 en LX100
Als deze camera's konden praten, dan zouden ze een hoop te vertellen (en te klagen) hebben over hun belevenissen in Afrika. Ze zijn tien dagen lang blootgesteld aan extreme droogte, vreselijk slechte wegen, grote hitte en ze zijn ook nog eens voortdurend door elkaar geschud omdat iemand had bedacht dat hun plek op de bodem van de auto was. Het was gelukkig niet allemaal kommer en kwel, ze zijn ook getuige geweest van een kill van een stel mannetjes leeuwen op slechts 280 cm afstand en de meest prachtige zonsondergangen die ze ooit zullen aanschouwen. De vraag is natuurlijk, hoe hebben ze dit allemaal doorstaan en nog belangrijker, wat is het eindoordeel?
De Panasonic GX8
De GX8 is de opvolger van de succesvolle GX7. Wanneer je de camera's naast elkaar legt, valt op dat de GX8 groter, zwaarder en duidelijk volwassener is dan zijn broertje. Wat concurrentie betreft, kun je de GX8 het beste vergelijken met de Olympus E-M1 of de Fuji X-T1. Fuji is naar mijn mening duidelijk minder geschikt voor natuurfotografie, met name door onscherpte in groene achtergronden (blaadjes en zo) wat niet mooi is. Hierdoor blijft de vergelijking met de Olympus over. De GX8 is sneller met scherpstellen en de zoeker stelt je beter in staat om dieren tussen riet en gras te onderscheiden, maar de handligging van de Olympus is weer veel beter.
De Panasonic LX100
De LX100 is de meest vooruitstrevende compacte camera die we ooit gezien hebben, de spec's liegen er niet om. Zo is de LX100 uitgerust met een grote micro four third sensor en een uitstekende lichtsterke lens. Ondanks deze grote sensor is de camera toch heel klein gebleven. Hij past net niet meer in je broekzak, maar levert wel de kwaliteit van een uitstekende reflex. Door gebruik te maken van de grote sensor kun je fotograferen met een prachtige onscherpe achtergrond. Dat wij niet de enige zijn die de camera geweldig vinden blijkt wel uit de verkregen Gold Award van DPreview.
De praktijk
Laten we maar direct beginnen met het eerste kritiekpunt op de Panasonic GX8. De handligging t.o.v. de GX-7 is sterk verbeterd, maar je drukt nog steeds ongewild de bedieningsknoppen in. Dit heeft als gevolg dat je vaak ongewild de instellingen van de witbalans verandert of je scherpstelpunt verplaatst. Het eerste is niet zo dramatisch (we fotograferen toch in RAW), maar het ongewild veranderen van de plaats van je scherpstelpunt is soms een drama. Uiteindelijk hebben we ontdekt dat de camera een functie heeft: bediening op alle knoppen uit! Dit is een prachtige functie. Je stelt de camera in zoals jij dat wilt, je zet alle knoppen vast en je kan vervolgens niet meer ongemerkt iets zo maar doen. Helaas moet je om de knop weer terug te vinden op de camera wel goed onthouden waar je de functie hebt geprogrammeerd, want op onze leeftijd heb je een leesbril nodig om al die kleine knopjes te kunnen vinden. Zeker in de hectiek van wilde dieren fotograferen. Een aparte knop, direct bij je duim van je linkerhand, zou ideaal zijn.
Het menu
Daaruit volgt dan direct het tweede kritiekpunt, de menu structuur. Ik ben als eigenaar van Cameraland al jaren gewend aan vele soorten camera's met nog meer soorten menu's. Met andere woorden, ik weet mijn weg wel te vinden. Echter, beste Panasonic medewerkers die dit lezen, zet eens een paar Iphone/Android App achtige wizkidds bij elkaar met wat drank en lekkere chill music en binnen een paar dagen heb je een menustructuur die wel begrijpelijk en vooral intuïtief is. En, ook niet onbelangrijk, niet op iedere vrije ruimte op het camerahuis hoeft een aparte functieknop voor weer een andere verborgen mogelijkheid. Probeer maar eens te onthouden wat op welke knop zit als je de camera een tijdje niet gebruikt hebt. Natuurlijk is dit vanuit mijn beleving, je kan immers de menu's aanpassen aan je persoonlijke wensen en knoppen programmeren zoals je wilt. En als je de camera jaren achter elkaar dagelijks gebruikt dan ken je hem natuurlijk door en door.
Dag 1 en 2 van onze trip. De camera's krijgen hun eerste test
Na een fantastische vlucht en een overnachting in een lodge waar onze auto alle jaren gestald staat, gaan we op weg naar de pomp om de auto te vullen met de verkeerde brandstof. Diesel in een petrol car rijdt uitstekend, alleen kom je niet veel verder dan een meter of 15. Daarmee begon dus onze vakantie...
Tip van Ed: Hoe haal je de diesel uit je tank.
Twee uur later konden we dan eindelijk op pad naar de River House Lodge net buiten Kruger park 25°29'22.14" S 31°29'56.96" E waar we onze vriend Anton Fourie ontmoetten. Natuurlijk lachte hij ons eerst uit, maar daarna was vriendelijk genoeg om ons mee uit eten te nemen naar een prettig restaurant. De lodge waar we verblijven kijkt uit op de Crocodile river en we zagen die dag vele olifanten, hyppo's en enkele waterbokken.
De lodge heeft een zeer aparte inrichting waar we de camera's direct konden testen op langere sluitertijden, ruis en (wat we niet verwacht hadden) batterij verbruik. Na het opstaan om 06:00 uur en vele foto's verder is onze eerste batterij om 12:00 uur leeg en de volgende al om 14:30 uur. Na het veranderen van wat menu-instellingen, zoals sleeptime en het uitschakelen van het grote scherm, is dit probleem opgelost. De camera gaat nu een hele dag intensief fotograferen mee zonder het wisselen van accu's. Je moet het maar net even weten.
Autofocus
Wat direct opvalt aan de GX-8 is de snelheid van scherpstellen en de accuratesse. Hij is op dat gebied echt perfect en als je de speciale pin-point functie gebruikt ook zeer kritisch. Het kleine kruisje dat je dan in beeld krijgt stelt je in staat om door gebladerte en takjes heen toch scherp te stellen. Dit is in natuurfotografie (vogels) een uitkomst. Uiteraard blijft het lastig om met veel tele goed te mikken en niet teveel te bewegen, maar dit kun je leren of je kan de camera op een statief of bonenzak plaatsen. Wat daarnaast direct opvalt is dat de handligging van de camera echt sterk verbetert is t.o.v. zijn voorganger. Vooral met de grote telelens houd je de camera veel gemakkelijker vast en hoef je minder hard te knijpen dan voorheen.
Ruis, hoge ISO en HDR
We gebruiken de LX100 om het interieur van de lodge vast te leggen. De eigenaren verzamelen veel, heel veel, en maken er een soort showroom van oude spullen van. Omdat er overal zeer weinig licht brandt, is de sfeer fantastisch. Het gebrekkige licht maakt het voor de meeste camera's alleen wel een fotografisch drama. Op onverklaarbare wijze blijkt ons statief verdwenen te zijn en moeten we de camera heel goed vasthouden of laten steunen op een bankleuning of een tafeltje. We fotograferen met ISO 3200 met een vrijwel volle diafragma opening en het resultaat mag er zijn. De zoomring is wel een puntje van kritiek. Als je, zoals in ons geval, de camera op een tafeltje moet zetten om een foto te maken dan draait de zoomring als je de camera iets verschuift. Dit blijkt erg irritant te zijn. Je kan natuurlijk een andere functie toewijzen aan de ring, maar dan verplaats je het probleem. Een beter oplossing zou zijn als Panasonic de zoomring iets kleiner maakt, waardoor de ring de tafel niet meer raakt.
We besluiten ook met de GX8 wat interieur opnamen te maken. Dit vanwege de lens die we mee hebben, een Panasonic 7-14/4.0 Lumix G Vario. We maken HDR (high dynamic range = het samenvoegen van vijf foto's van -2 onderbelicht tot +2 overbelicht) op ISO 3200. Vanwege de crop factor van de camera hebben we een beeldhoek van 14 mm, wat opvalt is dat de foto's scherp zijn (nogal eens een punt bij groothoek) en dat er weinig vertekening in zit. Ook op het gebied van ruis scoort de camera boven verwachting.
Het valt op dat de ruis bij de GX8 veel minder nadrukkelijk aanwezig is dan bij de LX100, terwijl de laatste toch beter uit allerlei internet tests naar voren komt. Beide camera's scoren overigens prima, maar zoals gezegd lijkt de GX8 beter.
Bokeh, oftewel onscherpe achtergronden
Het laatste dat we die dag nog even testen is de onscherpte in de achtergrond. Nu hoor ik je denken "onscherp, wat maakt het uit hoe onscherp iets is?". Nou, voor een natuurfotograaf is dat ontzettend belangrijk. Hoe mooier de onscherpte in de achtergrond, hoe mooier het beeld. Onderstaand vier foto's met vier verschillende camera's, let vooral op de achtergrond onscherpte. Oordeel zelf over mooi of niet mooi, maar onze voorkeur gaat duidelijk uit naar de Panasonic. Een Fuji (met Fuji lenzen) zouden wij sowieso niet gebruiken in natuurfotografie.
Bekijk gerelateerde producten
Dag 3 t/m 6 van onze trip. De camera's moeten zich gaan bewijzen
05:00 uur, we gaan op pad en via Malelane gate rijden we het Kruger National Park in dat 65 km breed en ongeveer 360 km lang is. De camera's liggen achter de voorstoelen op de grond, zodat ze makkelijk te pakken zijn en niet meer kunnen vallen. Wij laten de camera's altijd aan staan. Dat betekent dat als je de camera optilt hij in de slaapstand staat en je alleen maar op de ontspanknop hoeft te drukken om hem aan de praat te krijgen. Dit gaat in één beweging, dus zodra je de camera voor je oog hebt doet hij het al. Iets anders wat wij vaak doen in zeer stoffige gebieden, is de camera's afdekken met vochtige handdoeken. Zo ben je direct klaar voor gebruik en heb je weinig last van stof op je apparatuur. Onze uiteindelijke bestemming voor vandaag is Lower Sabie S 25 7' 16" E 31 55' 2" waar we onze tent zullen opzetten.
Wellicht nog een andere handige tip voor mensen die vaak zenuwachtig worden van het wisselen van lenzen. Wij rijden altijd met de telelens op de camera, je stopt immers altijd bij wild en je camera ligt dan al klaar. Wil je een landschapsfoto, dan wissel je op je gemak naar groothoek. Die boom loopt toch niet weg. Voordat je gaat rijden weer de tele erop en je bent ready for action.
Met de LX100 maken we voornamelijk landschap opnamen, dit vanwege het zoombereik van 24-75 mm. Soms maken we een HDR opname, vijf foto's van -2 tot +2, en omdat we het statief niet mee hebben doen we dat uit de hand. Hierbij gebruiken we ter ondersteuning een steen of gewoon de auto. In tegenstelling tot veel andere fotografen, vinden wij het prettig dat de LX100 geen touch screen heeft. Een touchscreen werkt wellicht goed voor de een, maar wij kunnen deze prima missen. De camera ligt los in de auto en wij zijn enigszins luie fotografen. We verstellen niet veel instellingen en als het scherm iedere keer ergens opspringt omdat je toevallig het scherm aanraakt is dat niet fijn. (Natuurlijk kun je bij veel camera's met een touchscreen dit uit zetten). Het zicht op het scherm bij volle zon is redelijk goed, maar gelukkig beschikt de camera over een uitstekende zoeker die het makkelijker maakt om goed te kaderen.
De big 5 hadden we op de eerste dag al in de pocket en uiteindelijk zagen we in vier dagen 3 maal een cheetah, vijf maal een leeuw, 3 maal een hyena en hadden we een kill van twee mannetjes leeuwen direct naast de auto op nog geen drie meter afstand. Dat was overigens de enige keer dat ik graag had gewild dat ik standaard een groothoek objectief op de camera had laten zitten. Kruger National Park staat bekend om zijn grote hoeveelheid wild en ook al ziet niet iedereen zoveel als wij, het is zeer de moeite waard. Vermijd echter de maanden december en januari, het is dan vakantie in Zuid Afrika en het park is fully loaded. Ga je zoals ons in maart dan is het lekker rustig, lekker warm met 38 C overdag en in het algemeen prima te doen, ook op de asfaltwegen.
De GX8 hebben wij voornamelijk ingezet voor de telefoto's. De Panasonic 100-300/4.0-5.6 G Vario MEGA OIS is een uitstekend objectief om bij je te hebben op safari, onmisbaar eigenlijk. Prachtig bereik, snelle autofocus, goed en scherp. De camera stelt snel en goed scherp en de beeldstabilisatie is uitstekend. De GX8 beschikt zowel over stabilisatie in de camera als in de lens (mits aanwezig) en, zoals je op onderstaande foto van de zebra kunt zien, is de foto uit de hand genomen toch goed scherp bij maar 1/160 sec en de lens in 600 mm stand.
De elektronische zoeker van de GX8 voldoet goed. Het enige minpunt is dat als bijvoorbeeld een cheetah zich tussen het gras verschuilt, deze erg lastig te vinden is in de zoeker. Persoonlijk zie ik graag een keer een systeemcamera waarbij al het geld is gaan zitten in de kwaliteit van de zoeker en de sensor in plaats van de 4K video mogelijkheden die, hoe indrukwekkend het ook is, ik toch niet gebruik. (Leica SL heeft zo'n zoeker, maar gezien de cameraprijs is dit voor velen geen serieus te overwegen optie). Bij onderstaande foto zie je het probleem. De foto is niet goed, maar laten we toch even zien om het probleem te schetsen. Op de achtergrond zijn drie Cheetah's te zien die tussen het struikgewas liggen en in de zoeker vrijwel niet te vinden zijn. Een probleem waar je met een conventionele spiegelreflexzoeker minder last van hebt. Daar staat een groot pluspunt van de camera tegenover, de pin-point autofocus. Dit is een geweldige feature. Met pin-point autofocus verschijnt er een klein kruisje in beeld, het midden wordt vergroot en je kunt nu tussen de takken door scherpstellen. Pinpoint autofocus is inmiddels te vinden op alle nieuwe Panasonic systeemcamera's.
Robuust of niet?
Na een paar honderd kilometer hitte en wasbord wegen kunnen we zeggen dat beide camera's zich uitstekend hebben gehouden en dat het batterijverbruik inmiddels onder controle is. We verbruiken nog circa 1 accu per dag en dat is niet slecht. De frontlenzen hebben we regelmatig schoongemaakt. Als je in een open auto op een gravelweg rijdt, werp je een hoop stof op. Die stofwolk haalt je in op het moment dat je stopt en je camera pakt om te gaan fotograferen. Overigens het was in het Kruger National Park in de laatste jaren nog nooit zo droog geweest, maar één week na ons vertrek waren er grote overstromingen vanwege de regen. Een land van extremen.
Dag 7 en 8 van de trip, we gaan naar Botswana
04:45 uur: Vroeg op en snel de tent inpakken, want we moeten een eind rijden. We gaan van Letaba Kruger ParkS 23 51' 4" E 31 34' 36" naar Tuli Block in Botswana, waar we aan de Limpopo river 22° 29.677' S 28° 47.622' E een overnachtingsplek hebben. Onderweg naar het hek komen we nog 13!!! hyena's tegen. We verlaten de geciviliseerde wegen. Geen hekken in Botswana en vrijwel geen wegen. Direct na de Platjan borderpost, waar 5 auto's per dag passeren, treffen we de eerste groep olifanten op de weg. De wegen zijn uiteindelijk zo slecht dat we nog maar 20 km per uur halen en in low range moeten rijden. Ons uitzicht op de Limpopo River maakt alles weer goed. Het kampvuur brandt en de zon gaat prachtig onder.
De wegen zijn zo slecht dat we de volgende dag slechts een korte trip maken en daarna geen zin meer hebben om te rijden. De daarop volgende dag gaan we weer terug naar Zuid Afrika waar we een huisje bovenop een berg gehuurd hebben.
Onze laatste stop is bij een leuk stel waar we een huisje bovenop een berg gehuurd hebben. Typisch Afrika, na 10 kilometer oprit naar de farm is het hek gesloten en hangt er slechts een telefoonnummer dat we moeten bellen. Er is echter geen bereik, zelfs niet als we op het dak van de auto staan. Gelukkig hebben we ook een Satphone (voor echte noodgevallen) en krijgen we contact. Bij aankomst op de berg hebben we direct een wauw gevoel. 50 kilometer uitzicht en op twee huizen na geen bewoning te ontdekken.
Stop motion en Time lapse
Zowel de LX100 als de GX8 beschikken over stop motion en time lapse instellingen die we hier uitstekend kunnen testen. Het verschil tussen deze features is dat je bij Stop Motion zelf op de startknop en einde knop drukt, terwijl je bij Time-Lapse de begintijd, het aantal opnamen, de interval en de eindtijd bepaalt.
De zon gaat onder en met stop motion kan dat een mooi filmpje opleveren. We zijn er zelf bij en kunnen daarom wel zelf op start en stop drukken. We stellen de camera in en hij gaat zijn gang. De zonsondergang was minder spectaculair dan gehoopt, maar de functie werkt prima. Het is raadzaam om wel even goed uitrekenen hoeveel foto's je nodig hebt.
Dan wordt het pikkedonker en met het uitzicht dat we hebben, een heldere hemel met heel veel sterren, lijkt dit de ideale situatie om een Time-Lapse video te maken van de sterrenhemel. We stellen de camera in: Hij moet om 21:00 uur starten, 625 foto's maken voor uiteindelijk 25 seconden video, hetgeen betekent dat als hij iedere 1,5 minuut een foto maakt hij klaar is voor het weer licht gaat worden. Wij gaan naar bed, morgen zien we verder. Nou morgen zien we niets, want na 60 foto's was de accu leeg. Het zou handig zijn als de camera aan zou geven "Met de accu die ik nu heb kan ik je taak niet uitvoeren". Dit is een klein softwaredingetje, maar zou wel erg handig zijn. We hebben dus geen star-trail foto en die gaan we op deze reis ook niet meer krijgen. De auto gaat in de stalling tot de volgende trip en wij vliegen vanavond terug naar huis. Jammer!
Conclusie na 10 dagen Afika
Na 10 dagen Afrika, waarbij we beide camera's intensief hebben gebruikt, is het tijd voor de eindvraag. Is het wat? En daar is er direct verschil van mening. Daar waar een vrouw een takje doorknipt met een snoeischaar, heeft de man al gauw een kettingzaag nodig. Ik blijf dus bij mijn vertrouwde grote set, een Full frame reflex met verschillende lenzen. De beeldkwaliteit is gewoon duidelijk beter. Met een Full frame heb je een hogere detaillering in je beeld, is de achtergrond mooier onscherp (bokeh) en heb je minder last van ruis. Zegt dat dan iets over deze twee Panasonic camera's? Nee, helemaal niets. We vergelijken immers een 2 sterrenrestaurant met een uitstekend restaurant. Kun je daar ook prima eten en tevreden mee zijn? Ja, dat lijkt mij wel. Het scheelt een hoop geld en wellicht nog wel belangrijker een hoop gesleep met hele zware camera's en lenzen.
De LX100, die houden we gewoon. Het is een uitstekende kleine camera met een hele grote sensor die niet onderdoet voor een goede APS-C spiegelreflex. Een camera om altijd bij je te hebben en waarmee je fotografisch toch helemaal los kan gaan. Is er op dit moment en binnen dit segment een betere camera op de markt? Nee niet echt. Behalve dan verschillende Leica's of de Sony RX1R, maar die kunnen niet zoomen en kosten vier tot vijf maal zoveel.
De GX8, die houden we ook, (mijn vrouw dan) maar wellicht tijdelijk. Momenteel is er niets beters in de markt voor ons doel. De camera presteert beter dan een goede APS-C reflex, is veel kleiner en lichter dan een reflex en de beeldkwaliteit is super. De perfecte systeemcamera voor ons zou een nog betere zoeker moeten hebben en er zouden meer lichtsterke telelenzen beschikbaar moeten komen. Voor iedereen die net als wij houden van natuurfotografie, vogels, safari en landschappen is dit een super camera die daarnaast ook nog eens beter geprijsd is dan zijn directe concurrenten. Daarnaast is de pin-point autofocus functie perfect en niet te vinden op andere camera's. Hopelijk is de nog uit te komen Panasonic 100-400/4.0-6.3 Leica DG Vario-Elmar Asph. Power OIS net zo scherp als zijn kleinere broer en dan is het helemaal top.
De ideale safari/natuurfotografie set is:
- Panasonic DMC-GX8
- Panasonic 7-14/4.0 Lumix G Vario
- Panasonic 100-300/4.0-5.6 G Vario MEGA OIS of 100-400/4.0-6.3 Leica DG Vario-Elmar Asph. OIS.
- Voor iedere camera een reserve , voor op de lenzen en een goed .
Ed's score voor de Panasonic GX8
4/5
Ed's score voor de Panasonic LX100
5/5
De leeuwen kill
Aan het begin van de review vertelden we over twee leeuwen met een kill. Uitkijkend over een waterhole zagen we een wrattenzwijn met een gebroken poot. Plots kwam uit het niets een grote mannetjesleeuw op volle snelheid aan en dook er uit een kuil naast onze auto ook een groot mannetje op die wij niet hadden gezien. Pal naast onze auto, slechts drie meter van ons vandaan, kwam de jacht tot een einde en vond het wrattenzwijn de dood. Zeer aangrijpend om van zo dichtbij mee te maken. De doodsstrijd is tragisch om te zien en het gegil gaat door merg en been. Je hebt bijna de neiging om uit de auto te stappen en de strijdende partijen uit elkaar te halen, maar dit is nou eenmaal ook de natuur en een onmiskenbaar onderdeel van de Afrikaanse wildernis. Mooi en indrukwekkend, maar ook aangrijpend en wreed.
Bekijk gerelateerde producten
Geplaatst in:
Tags:
