Review Panasonic LX15

De Panasonic LX15 lijkt de ideale camera voor een stadstrip; compact, een uitklapbaar scherm waardoor je minder opvallend kunt fotograferen, en een 1 inch beeldsensor. We testen hem uit tijdens een dagje in Leeuwarden. Deze stad is hét winkelcentrum van Friesland (en dat merk je aan de parkeertarieven!), maar het bezit ook een prachtige oude binnenstad.

Terwijl er bijna geen gewone compactcamera's meer worden verkocht omdat 'iedereen' met een smartphone fotografeert, is er toch een type compactcamera dat wél populair is. We hebben het nu over compactcamera's met een 1 inch sensor. Er zijn ook systeemcamera's (van Nikon) met zo'n sensor, maar dan vinden we het juist een kleine sensor, omdat de meeste andere systeemcamera's een grotere sensor hebben. In het geval van een compactcamera is een 1 inch sensor echter lekker groot, want hij is 3 tot 4x groter dan de beeldsensor die we in conventionele compactcamera's vinden. In 2016 verschenen maar liefst negen compactcamera's met een 1 inch sensor, dat kun je dus gerust een trend noemen!

F1.4 tot F2.8

De Panasonic Lumix DMC-L15 heeft dus een grote 1 inch sensor, maar dat is aan de fraaie metalen buitenkant niet te zien want de LX15 is een kleine camera die zo in de binnenzak van je jas past. Aan de voorkant vinden we de Leica DC Vario-Summilux 8.8-26.4/1.4-2.8 ASPH., met een (met full-frame overeenkomend) drievoudig zoombereik van 24-72mm en een hoge lichtsterkte van F1.4 (bij 24mm) tot F2.8 (bij 72mm). Er zitten twee ringen om de lens. Eentje waarmee je het diafragma instelt in de M en A modi, de diafragma's F1.4 tot F11 staan er op afgedrukt. De andere ring is multifunctioneel; in de standaardmodus bedien je de (motorische) zoom, maar je kunt de functie veranderen in onder meer beeldverhouding, witbalans, flitsmodus en filtereffect. Houd er rekening me dat deze ring gemakkelijk onbedoeld verdraaid kan worden.

Knoppen

Als je de bovenkant bekijkt vraag je je af waarom de ontwerpers niet wat knoppen van de achterkant naar de relatief lege bovenkant hebben verplaatst. De achterkant is bezaaid met maar liefst tien knopjes rechts van het lcd-scherm waardoor er maar een klein plaatsje voor je duim overblijft. Een relatief grote kans dus dat je een knopje ooit onbedoeld in gaat drukken, het manco van elke kleine camera. De enige manier waarop je dit als fabrikant zou kunnen voorkomen is het toevoegen van een knopje waarmee je de knoppen allemaal deactiveert of blokkeert. Op de bovenkant zien we een programmawiel met daarop onder meer de bekende symbolen: P, A, S. M. Er is ook een instelwiel en de ingebouwde uitklapbare flitser. De flitser is van het type dat je verder uit kunt klappen met je vinger. Je kunt op deze manier met de camera in de verticale opnamestand tegen een witte zijwand bouncen, waardoor je een zachtere verlichting krijgt.

Handligging en grip

Bij een compacte camera kun je niet dezelfde eisen stellen aan de handligging als bij een grotere camera. Kleine afmetingen gaan onherroepelijk ten koste van zaken als ruimte voor je vingers en handligging. Toch zijn er vaak wel verbeterpunten aan te wijzen en dat geldt ook voor de LX10. De vele knopjes op de achterkant zijn al genoemd. De camera is zoals gezegd behoorlijk plat en dat geldt helaas ook voor de handgreep die nauwelijks uit de body steekt aan de voor- en achterkant. Zonder dat dit ten koste zou gaan van de dikte van de camera had de handgreep bijna een centimeter dikker kunnen zijn waardoor de grip beslist verbeterd zou worden. Als de camera of desnoods alleen de handgreep dan meteen ook met stroef rubber wordt bekleed ben ik echt tevreden.

Selfiescherm

Even terug naar de achterkant, het lcd-scherm is opklapbaar tot boven de camera. Hierdoor wordt automatisch Self Shot oftewel de selfiemodus ingeschakeld, je kunt dan in het aanraakscherm enkele zaken instellen, zoals Soft Skin (digitale rimpelverwijdering), Slimming (digitaal afslanken), Shutter (bepaal wanneer de sluiter automatisch moet ontspannen, bijvoorbeeld als twee gezichten elkaar raken), Filter (effectfilters zoals soft focus) en Countdown/Shots (aantal wachtseconden en het aantal opnamen). Ik heb al verklapt dat het scherm aanraakgevoelig is waardoor je alles met je vinger in het scherm kunt bedienen. Je kunt natuurlijk ook door opnamen bladeren en inzoomen met je vingers. Inderdaad, net zoals bij je smartphone. Zelf vind ik heel handig dat je de camera kunt laten scherpstellen op een bepaald punt door er je vinger op te plaatsen.

Geen zoeker

Wat missen we op de bovenkant? Juist, een zoeker! Als we de LX15 vergelijken met de Sony DCR-RX100 III heeft de laatstgenoemde wel een zoeker maar hij is ook 50 euro duurder. De Sony DCR-RX100 II is ook nog gewoon leverbaar, deze camera ( € 549,-) heeft geen zoeker maar wel de mogelijkheid om een optionele elektronische zoeker (of een externe flitser) te gebruiken. Het vergelijken van camera's gaat meestal (en ook hier) behoorlijk mank. De genoemde Sony's hebben bijvoorbeeld geen aanraakscherm en ook geen 4K video. Wil je 4K bij Sony, dan kom je uit bij de flink duurdereRX100 IV (€ 999,-) en RX100 V (€ 1199,-). Bij straatfotografie is het gebruik van een uitklapbaar scherm in plaats van een zoeker overigens niet zo'n probleem. Je kunt onopvallend fotograferen als je via het uitgeklapte scherm met de camera op buikhoogte kijkt.

Scherpstelling

De LX10 heeft 49 scherpstelpunten, maar je kunt ook minder gebruiken. De camera heeft hier veel mogelijkheden, je kunt bijvoorbeeld zelf een AF-patroon tekenen in het aanraakscherm. Dankzij Panasonics DFD-techniek (Depth from Defocus) is de AF lekker snel. Bij de hoge seriesnelheden kan de camera bij voldoende licht nog continu scherpstellen bij een seriesnelheid van 6 beelden per seconde. Je hebt dan ook nog de beschikking over (weliswaar flikkerende) Live View, zodat je ziet wat je fotografeert. De camera kan overigens nog sneller fotograferen, want in de Super High modus is de snelheid maar liefst 50 beelden per seconde. Er wordt alleen scherpgesteld voor het begin van de serie en Live View is ook niet mogelijk.

4K video en 4K foto

Panasonic rust sinds een tijdje veel van haar fotocamera's uit met 4K video, geweldig als je een Ultra HD televisie hebt. Als je (nog) niet zo'n televisie hebt kun je gebruik maken van de 4K resolutie voor 4K Foto, Post Focus en Focus Stacking. Uiteindelijk krijg je 8-megapixelbeelden die prima bruikbaar zijn. Bij 4K Foto kun je achteraf een foto uit een 4K filmclip selecteren en opslaan. Handig als je een belangrijke, maar kortdurende gebeurtenis zoals de sprong van een ruiter, wilt fotograferen. De camera maakt 30 beelden per seconde zodat het belangrijke moment er zeker bij zal zitten. Bij Post Focus is het zelfs mogelijk om het scherpstelpunt achteraf te selecteren. De camera maakt in enkele seconden een filmclip waarbij op elk deel van de scene wordt scherpgesteld. Bij het bekijken van de opname druk je met je vinger op dat deel van de foto dat je scherp wilt hebben waarna je die opname op kunt slaan. Dit is natuurlijk alleen geschikt voor stationaire onderwerpen.

Focus Stacking

De nieuwe Focus Stacking functie is een afgeleide van Post Focus, je kunt hierbij automatisch de scherptediepte vergroten. Ideaal voor bijvoorbeeld macrofotografie, waarbij de scherptediepte heel klein is. Je maakt een foto van een niet bewegend onderwerp in de Post Focus modus en daarna kies je voor de Focus Stacking functie. Je kunt zelf het scherptegebied met je vinger op de in het scherm afgebeelde foto selecteren. Je tikt twee gebieden aan die scherp moeten zijn en de camera zorgt ervoor dat alles daartussenin ook scherp zal worden.

Movie

Het is eigenlijk best bijzonder dat deze kleine camera 4K-film biedt, terwijl veel grotere spiegelreflexen het meestal niet hebben. De oorzaak is dat een APS-C- en vooral full-frame sensor veel groter is waardoor het verwerken en opslaan van de 4K-datastroom bijna onmogelijke eisen stelt aan de kracht van de image processors van dit moment. Je ziet het gevolg zelfs bij deze camera die over een kleinere 1 inch sensor beschikt. De processor is niet krachtig genoeg om de gehele sensor uit te lezen bij deze resoluties. De camera gebruikt daarom een uitsnede bij het filmen bij de hogere resoluties, hierdoor verlies je een stukje groothoek. Bij Full HD verandert het zoombereik van 24-72 naar 30-90mm en bij 4K is dat zelfs 36-108mm.

Filmfuncties

De filmkwaliteit is prima en Panasonic biedt (ook hier) veel mogelijkheden. Zo is het heel handig dat je tijdens het maken van een opname scherp kunt stellen door je vinger simpel op het gewenste onderwerp te plaatsen in het aanraakscherm. Een aardige functie is ook 4K Live Bijsnijden, waarbij je een begin- en eindpunt en een uitsnede aangeeft. De camera maakt er dan automatisch, zonder dat de camera beweegt, een Full HD clip van, waarbij de camera van het begin- naar het eindpunt pant en in- of uitzoomt. Er is ook een slow-motion modus waarbij de camera opneemt in 120 frames er seconde zodat het afspelen viermaal langzamer gaat. Door het selfiescherm en de filmkwaliteit is deze camera ook heel geschikt als vlogcamera, wel of niet vanaf statief of selfiestick gebruikt. Je kunt de autofocus dan het best op de gezichts- en oogdetectie zetten. Gevorderde vloggers zullen een aansluiting voor een microfoon en oortelefoon missen.

Accu

De accu is relatief snel leeg; voor een dagje fotograferen heb je een reserve accu nodig. Maar dat is eigenlijk bij elke camera aan te raden. Het is wel weer handig dat je de accu via de USB-poort van de camera op kunt laden. Als je dus een (standaard) USB-kabeltje meeneemt kun je de accu overal opladen; via de USB-poort van je computer, met een Powerbank of via de sigarettenaansteker in de auto.

Fotokwaliteit

De beeldsensor heeft 20 miljoen pixels, eigenlijk vreemd dat Panasonic een 1 inch sensor met 20 miljoen pixels in een compact plaatst terwijl de systeemcamera's van dit merk (op de GX8 na) een sensor met slechts 16 miljoen pixels hebben! De beeldkwaliteit is uitstekend, eerlijk gezegd vergelijkbaar met die van andere compacts met een 1 inch sensor, zoals de Sony RX10 serie. De lens presteert goed, vertekening en lichtafval blijven binnen de perken en de lichtsterkte van F1,4 tot F2,8 is natuurlijk een sterk punt.

Concurrentie

Als je er van uit gaat dat deze camera Panasonic's antwoord op de Sony RX100 serie is, zijn er sterke en enkele minder sterke punten aan te wijzen. Jammer dat er geen ingebouwde zoeker is en dat je er geen kunt plaatsen. De camera is ergonomisch niet perfect, hij is zo glad dat hij snel uit je handen kan glijden. Dit is op te lossen met een paraattas, die zal binnenkort vast wel te koop zijn. Een mooi pluspunt ten opzichte van de concurrentie is de 4K-modus inclusief de bijzondere 4K fotofuncties. Hoe je het ook wendt of keert, 4K is toch het filmformaat van de nabije toekomst! Misschien heeft Panasonic nog wel de grootste concurrent voor de LX15 in eigen huis. De LX100 (€ 625,-) is een iets grotere camera met een MFT-sensor met 12 miljoen pixels, anderhalf keer groter dan de 1 inch sensor van de LX15, een vergelijkbare Leica 24-72/F1.7-2.8 lens en 4K. De camera heeft een ingebouwde elektronische zoeker, maar het scherm is niet uitklapbaar en de flitser is niet ingebouwd maar wordt meegeleverd.

Samenvattend

Een dagje Leeuwarden heeft ons geleerd dat dit een handige camera voor zo'n uitstapje is. Het blijkt maar weer dat een compactcamera met een 1 inch sensor belangrijke voordelen heeft. De beeldkwaliteit is zichtbaar beter dan van compactcamera's met een kleinere sensor waardoor gebruik als tweede of extra camera niet teleurstellend is voor gebruikers van een spiegelreflex of systeemcamera.