De Lumix DC-GX9 heeft een aantal veranderingen ten opzichte van zijn voorganger gekregen. Het ontbreken van het low-pass filter is er een van, wat een betere detaillering en resolutie van de 20 mp foto’s moet opleveren. Daarnaast is er een 5-assige in body stabilisatie en heeft de camera een vernieuwde sluiter gekregen die volgens de fabrikant 90% minder trilling veroorzaakt ten opzichte van de voorganger. Bovendien is de camera voorzien van een kleine pop-up flitser en bluetooth. Een toevoeging die zeker vermeld moet worden is de zogenaamde L.Monochroom D zwartwit modes, die zwartwit foto’s een unieke uitstraling moet geven.

Er zijn echter ook enkele opties van de voorganger verdwenen. De Lumix DC-GX9 is helaas niet spatwaterbestendig en heeft een kleinere zoeker gekregen. De batterij is ook minder krachtig.

Uiterlijk

Het formaat van de DC-GX9 is vergelijkbaar met de body van een Sony A7 serie. De camera is heel compact, kleiner nog dan de GX8 voorganger. De optionele grip (DMW-HGR2) is beschikbaar voor de mensen die iets meer houvast willen hebben. De zoeker, die kantelbaar is, steekt iets achter uit de camera. Dit voorkomt dat je met de neus tegen het touchscreen aan drukt. Dit is wel zo prettig aangezien je het touchscreen kunt gebruiken om je focuspunt te verplaatsen, zelfs als het beeld uitgeschakeld is wanneer je door de zoeker kijkt. Het focuspunt op deze manier blindelings verzetten lijkt in eerste instantie niet echt handig en gebruiksvriendelijk, maar het werkt toch heel erg goed. Het focuspunt schuift namelijk mee met de beweging die je over het scherm maakt en dit is in de zoeker perfect te zien. Via het snelmenu kan de touchscreen functionaliteit ook eenvoudig en snel uitgeschakeld worden.

Een kantelbare zoeker, met het dioptrie instelwiel duidelijk zichtbaar.

Het praktisch nut van de kantelbare zoeker vind ik discutabel. Het is zeker een leuke toevoeging, maar de zoeker zit niet echt stevig in de basispositie en bij het in en uit de tas (of jaszak) halen van de camera blijft de zoeker makkelijk(er) ergens achter haken. Om in onhandige posities een compositie te maken vind ik het veel prettiger om het kantelbare 3” scherm te gebruiken.

Een groot kantelbaar 3" LCD scherm met touchscreen functionaliteit.

Via het touchscreen kan het gewenste focuspunt gekozen worden. Dit werkt ook wanneer de zoeker gebruikt wordt en het scherm uitgeschakeld is. In de zoeker zijn dan de gekozen punten te zien. Dit werkt erg prettig.

Zoals gezegd nam ik de camera mee naar de winterse omstandigheden op Lofoten. Het was niet mijn primaire camera en ik heb er in eerste instantie alleen wat reisfoto’s mee gemaakt, iets waar ik de GX9 heel geschikt voor vind. Het formaat van de camera is ideaal om bij je te dragen zonder in te leveren op mogelijkheden of beeldkwaliteit. Voor deze week had ik de beschikking over de kitlens, de Lumix G 12-60mm F3.5-5.6 OIS. Omdat de Lumix DC-GX9 een micro 4/3 sensor heeft is de cropfactor 2, waardoor het zoomobjectief overeenkomt met een 24-120mm beeldhoek op fullframe. Dit gaf een mooi universeel bereik voor zowel overzichtsfoto’s als close-up inzoomen. Gedurende de reis heb ik de camera voornamelijk op de (mijn) typische ‘gemaksinstellingen’ gehouden; diafragmavoorkeuze met auto-ISO, waarbij de minimale sluitertijd op 1/125sec gehouden is) en servo-AF met backbutton focus. Hoewel het formaat van de camera uitnodigt om een compositie met behulp van het 3” scherm te maken, gaf ik toch de voorkeur aan het gebruik van de zoeker. De grotere oogschelp die als accessoire te krijgen is (gelukkig voor een heel vriendelijk bedrag), zou voor een brildrager zoals ik zeker meer comfort geven.

Het scherm met veel informatie zoals een waterpas en histogram. De instellingen die het meest gebruikt zijn, zijn hier zichtbaar. Welke informatie op het scherm zichtbaar is kan binnen beperkingen naar wens aangepast worden.

Het gebruik van de camera is erg eenvoudig; diafragma en sluitertijd kunnen via de scrollwieltjes (één onder de ontspanknop, de ander aan de achterkant) ingesteld worden; focuspunten door gebruik te maken van het touchscreen; en het belichtingscorrectie wiel maakt het mogelijk om de belichtingsmeter snel en eenvoudig te corrigeren indien nodig. Hier komt het grote voordeel van een elektronische zoeker naar voren, zodat een belichtingscorrectie direct zichtbaar is zonder eerst een foto te moeten maken.

Ik maak gebruik van backbutton focus, waarbij ik de autofocus niet via de ontspanknop activeer, maar deze via een aparte knop op de achterzijde. Hierbij viel het op dat het blindelings vinden van deze knop niet echt makkelijk is. Dit geldt in feite voor vrijwel alle knoppen op de achterzijde van de camera. Ze hebben vrijwel geen profiel zodat ze moeilijk te voelen zijn of te herkennen. Hierdoor heb ik zeker enkele foto’s gemist omdat ik niet op tijd kon scherp stellen vanweg het “kwijt”zijn van de AF-ON knop. De autofocus onder de ontspanknop zetten lost dit natuurlijk op, maar dat heeft niet mijn voorkeur.

De Lumix DC-GX9 in vogelvlucht: de knoppen achterop de camera, de popup flitser, het PSAM instelwiel met belichingscorrectie instelwiel, en de externe aansluitingen verborgen achter een klepje dat netjes wegschuift.

Een mooi detail is het klepje van de externe aansluitingen, een USB en HDMI. Deze zitten verborgen onder een geveerd klepje dat helemaal in de camera schuift. Een hele elegante oplossing die een echte pluim verdient.

In de praktijk

De eerste avond in de stad Harstad kregen we al gelegenheid om het Noorderlicht te fotograferen. Helaas waren de koffers vertraagd waardoor we geen van allen de beschikking over een statief hadden. In de ijzige kou, met niets meer dan een (warm) vest heb ik door gebruik te maken van bevroren sneeuw, onderkoelde meerpaaltjes en rotsen als stabiele ondergrond, toch wat foto’s gemaakt van het groene licht in de hemel. Hier kwam de beeldstabilisatie en mogelijkheden tot hoge ISO waarden goed van pas, mede omdat het objectief niet heel erg lichtgevoelig is. Met al die lage en onhandige steunpunten was het kantelbare scherm een uitkomst, maar de slecht voelbare knoppen op de achterzijde speelde soms parten. De kantelbare zoeker was voor deze toepassing niet makkelijk.

Het Noorderlicht, gefotografeerd zonder statief, door de camera stevig op een bevroren sneeuwhoop stil te houden en helemaal handmatig in te stellen, inclusief de autofocus met behulp van de afstandschaal op het scherm. (12mm | f/3,6 | ISO3200 | 5sec ) De aansluitmogelijkheden op de Lumix S5

Tijdens die avond heb ik de camera natuurlijk op manual focus gezet en zoveel mogelijk gebruik gemaakt van focus peaking om scherp te stellen. De omstandigheden waren echter niet ideaal voor deze manier van scherpstellen, voornamelijk door een gebrek aan contrast en een te grote afstand tot de lichten van de stad die ik wilde gebruiken om op scherp te stellen. Ik heb me laten leiden tot de afstandsschaal die in de zoeker en op het scherm zichtbaar was. Een perfect hulpmiddel dat veel gemak gaf maar niet de nauwkeurigheid die ik graag zou willen. De foto’s van die avond zijn niet erg bijzonder geworden, mede door onvoldoende kleding en gebrek aan handschoenen (het was gewoonweg te koud om zonder jas lang buiten te zijn) en natuurlijk gebrek aan een statief. De JPEG foto’s vertonen wel een duidelijke ruisreductie, die zichtbaar wordt door de foto op 100% te bekijken, maar de mate van ruisonderdrukking is heel acceptabel.

De camera heeft zich goed gehouden en de batterij heeft weinig last van de kou gehad. Na een hele dag gebruik van de camera, en ruim een uur in -7°C fotograferen, was de batterij nog geen 50% in capaciteit gezakt.

De accu heeft een beperkte capaciteit van 360 opnamen (opgave fabrikant). Het is voldoende voor een hele dag fotograferen. De accu wordt in de camera opgeladen. De custom instellingen van de Lumix S5 zijn uitgebreid

Gedurende de week die we op diverse bekende stranden van Lofoten doorbrachten heb ik natuurlijk ook een aantal landschapsfoto’s met de camera gemaakt. Een deel van de knoppen die de camera heeft heb ik een eigen gekozen functie toegewezen, om zodoende snel en eenvoudig de gewenste instelling te kunnen maken. De indruk die de GX9 heeft achtergelaten is positief. De bediening is eenvoudig, hoewel het soms zoeken is naar de juiste knop, zeker bij gebruik van handschoenen. De bediening is dan logischerwijs wat moeilijker. Maar door het kleine formaat van de camera, en dan vanzelfsprekend ook de knoppen, wordt het bedienen bijna onmogelijk als de handschoenen te dik worden. Gelukkig zijn er ook handschoenen die speciaal voor fotograferen zijn ontworpen, waarbij de vingertoppen van de duim en wijsvinger opgeklapt kunnen worden. Op die manier is ook het touchscreen te bedienen, wat een heel prettige manier van werken is wanneer de camera op statief staat. Pas echter op met de oogsensor, want die reageert natuurlijk op een hand die er te dicht bij gehouden wordt.

Het draaiwiel voor de belichtingscompensatie zou wel wat groter mogen zijn, zeker gezien het belang van de instelmogelijkheid bij gebruik van bijvoorbeeld diafragmavoorkeuze. Daarnaast kan het kleinere instelwiel, dat bovenop dit belichtingscompensatiewiel te vinden is, niet vergrendeld worden. Het gebeurde een paar keer dat ik de belichtingsinstelling van de camera ongewild verzette als ik aan de belichtingscorrectie schijf draaide. Het is vervelend als je merkt dat het wiel op een hele andere stand staat als je een foto wilt maken.

Bij het fotograferen vanaf statief kan in alle rust. de instellingen gedaan worden en er is goed zicht op de knoppen. Uit de hand fotograferen vereist het blindelings bedienen van de camera. De knoppen zijn moeilijk te voelen. Met 5 beelden per seconde is de Lumix S5 niet bepaald snel. Je kunt wel uitwijken naar 6K/4K foto, waarmee respectievelijk 30 en 60 beelden per seconde opgenomen kunnen worden. (S 70-300mm op 300mm - ISO2000 – f/5,6 – 1/2000 sec)

Achter op de camera zit de schakelaar voor de autofocus instelling. Deze plek bleek erg handig bij gebruik op statief (of op de meerpaal op de avond dat ik geen statief had). Je ziet exact hoe de AF instelling is zonder op het scherm te kijken en makkelijk te verzetten. Even dacht ik dat dat de voorzijde van de camera een betere plek was geweest, zodat AF eenvoudig verzet kan worden zonder het oog van de zoeker te halen. Tot ik merkte dat de hendel heel simpel met de duim verzet kan worden wanneer je al de touchscreen functionaliteit gebruikt voor het kiezen van de geschikte autofocuspunt, wat logischerwijs ook met de rechterduim zal gebeuren als je door de zoeker kijkt. Ik heb de niet lang genoeg met de camera gefotografeerd om hier uitgebreid gebruikt van te maken.

De autodocus kan achter op de camera met een schakelaar ingesteld worden. Deze hendel is goed met de duim te bedienen als de camera aan het oog gehouden worden. De knoppen ernaast laten goed zien hoe diep ze in de body verzonken zijn, en zo moeilijk blindeling te vinden.

Helaas heb ik ook geen gelegenheid gezien om de L.Monochrome D instelling te gebruiken. Niet alleen ontbrak het aan tijd, het onderwerp leende zich er niet goed voor. Ik bedacht me dat ik deze camerastijl wel in Lightroom zou kunnen selecteren, tot ik er thuis achter kwam dat Lightroom de RAW bestanden van de DC-GX9 nog niet herkend. Gelukkig had ik zowel in RAW als JPEG gefotografeerd. Alle foto’s die ik in dit artikel laat zien zijn dus de JPEG afbeeldingen die door de camera zijn gemaakt, waarbij ik een minimale finetuning in Lightroom heb uitgevoerd. Wat ik verder nog uit de RAW bestanden kan halen zal moeten wachten tot Adobe een update heeft gehad.

De bestandsinstelling in het menu. De RAW bestanden konden op het moment van schrijven nog niet door Lightroom gelezen worden. Met die reden zijn alle foto's die met de DC-GX9 zijn gemaakt in JPEG formaat.

Conclusie

Een week met een geheel nieuwe camera fotograferen is te kort om meer dan alleen een eerste indruk te krijgen. Die eerste indruk is echter positief en de foto’s zien er goed uit. Soms lijkt de camera wel wat ver door te gaan in de ruisreductie waardoor details verloren gaan, maar er moet bedacht worden dat dit een pre-production model is en de camera nog niet de uiteindelijke beeldkwaliteit van de productiemodellen heeft. Ik ben er niet bang voor dat de beelden die deze kleine compacte camera zal afleveren goed zijn. Wat de RAW bestanden zullen laten zien zal moeten wachten tot Lightroom een update heeft uitgevoerd en de RAW bestanden Lumix DC-GX9 herkend worden. De eerste indruk die ik gekregen heb is dan ook meer over het hanteren en bedienen van de camera dan over de kwaliteit van de foto’s.

Fotograferen vanuit het vliegtuig in de schemering. (12mm | ISO640 | f/3,9 | 1/125sec bij -1EV)

De camera is klein en heerlijk licht, makkelijk mee te nemen of bij je te dragen. De mogelijkheid voor het wisselen van objectieven is erg fijn, maar tegelijkertijd is het mijn inziens geen camera die ervoor gemaakt is om grote, lange tele objectieven te gebruiken. Hoewel dat natuurlijk zeker mogelijk is, lijkt de Lumix DC-G9 is meer geschikt voor het “klassieke” gebruik zoals meetzoeker camera’s van oudsher altijd gebruikt zijn. Portret- en straatfotografie is daarvan misschien wel het meest voor de hand liggende. De L-Monochrome D zwartwit optie, waarbij de klassieke (Leica-) zwartwitfoto uitstraling wordt geïmiteerd sterkt dat idee.

Het klassieke beeld van Lofoten: het stadje Hamnøy met de berg Festhelltinden (12mm | ISO200 | f/11 | 1/2sec)

Voor het fotograferen van landschappen is de camera, met het juiste objectief, prima geschikt. Alle gewenste instellingen zijn beschikbaar en de kleine sensor helpt de fotograaf bij het behalen van de zo vaak gewenste maximale scherptediepte, of hyperfocale afstand. Handmatig scherpstellen is met de focuspeaking of de afstandsschaal in de zoeker (of op scherm) goed te doen. Hoewel bij dit soort fotografie vaak een lage ISO wenselijk is, kan ook een hoge ISO waarde zonder veel probleem gebruikt worden. In de JPEG foto’s geeft ISO3200 een heel acceptabel ruisniveau, zeker gezien het formaat van de sensor. Daar staat wel tegenover dat de toegepaste ruisreductie enig detailverlies tot gevolg heeft of kan hebben. Niettemin is het resultaat simpelweg goed.

Het Noorderlicht en de Maan boven Busknesfjorden. Het rode licht komt van lantaarns. De camera gaat prima met hoge ISO waarden en ruisreductie om. (12mm | ISO3200 | f/3,9 | 5sec)

De camera heeft een paar minpunten. De knoppen op de achterzijde van de camera zijn bijna niet voelbaar waardoor het blindelings bedienen niet altijd even makkelijk of feilloos gaat. Daarnaast is het instelwiel voor de belichtingscompensatie te klein uitgevoerd en het steekt niet ver genoeg uit. De belichtingsmode instelknop heeft helaas geen vergrendeling waardoor the makkelijk is om de instelling ongewenst te verzetten bij gebruik van de belichtingscompensatie.

Het aantal foto’s dat op één acculading gemaakt kan worden is laag vergeleken met veel concurrenten, zelfs met de voorganger, de GX8. Ik heb dit echter niet als een minpunt ervaren. Bij normaal gebruik gaat een accu zeker een dag mee, of zelfs meer. Dit is wat telt, en niet direct het aantal foto’s. Mocht je echter een grootverbruiker zijn, en maak je honderden foto’s per dag, dan is een reserve accu zeker aan te raden. Zorg dan wel voor een losse acculader, aangezien de accu normaal gesproken via de camera opgeladen moeten worden.

Een impressie van het menu van de Lumix DC-GX9

Het menu en de mogelijkheden die het menu aan instellingen biedt, zijn zoals je dat van een moderne camera kunt verwachten. De indeling van de tabbladen is duidelijk zodat het redelijk eenvoudig is om een instelling terug te vinden en de creatieve beeldinstellingen worden mooi in woord en beeld toegelicht. Er is een tabblad waarin de meest gebruikte menu items in opgeslagen kunnen worden, voor snelle toegang.

Galerij