Review Leica Noctivid 8x42 10x42

Verrekijkers zijn er in vele soorten en maten en in heel veel verschillende kwaliteitsklassen. De absolute topklasse vind je bij de merken Swarovski, Zeiss en Leica. De huidige modellen zijn al zo goed van kwaliteit dat je je afvraagt of er nog wel wat te verbeterd kan worden en hoe gaan ze dat dan doen. Het antwoord werd mij gegeven toen ik op uitnodiging van Leica een bezoek mocht brengen aan hun fabriek. Begin augustus 2016 ging ik dus op pad naar Wetzlar in Duitsland.

Een reis naar Wetzlar, home of Leica

Op uitnodiging van Leica ben ik op bezoek in de Leica fabriek om de nieuwe Leica Noctivid kijker te komen testen. Ik word opgewacht door Nanette Roland, één van de beste vogelaars van Duitsland en produktmanager verrekijkers bij Leica. Een rondleiding door de fabriek en heel veel uitleg later is er eindelijk tijd voor een kop koffie en krijg ik de kijker voor het eerst te zien. Hoewel ik alles wat ik hier hoor en zie geheim moet houden (tot na de introductie) maak ik toch maar even een foto op de trap.

Kwaliteit, een begrip bij Leica

Bij Leica leeft, ademt en eet alles kwaliteit. Waar je ook kijkt, voelt of luistert, werkelijk alles is kwaliteit. De wc pot, een stuk gereedschap op een werkbank, de producten; alles maar dan ook alles is top. Behalve de koffie, die kan je beter van thuis meenemen. Ik ben regelmatig in diverse fabrieken geweest, maar hier is toch alles net een tandje beter of hoger net hoe je het wil noemen. Toch heb ik niet het gevoel dat het over de top is, ze zijn gewoon een beetje gek op zijn Duits.

Bij de bouw van een verrekijker zul je altijd concessies moeten doen en keuzes moeten maken. De ene fabrikant kiest voor de hoogst haalbare lichttransmissie, de ander voor scherpe randen. Leica kiest voor kleur en kleurechtheid. Als fabrikant van camera's stellen zij zeer hoge eisen aan kleurechtheid en een waarheidsgetrouwe weergave van die kleuren. Leg maar eens het beeld van een dure Nikon of Canon naast een Leica beeld, de kleuren van de Leica zijn gewoon realistischer. Ook bij de bouw van de nieuwe Noctivid hebben ze bewust gekozen voor een natuurgetrouwe weergave. Heb je dat nou nodig als ‘normale' vogelspotter? Nee, dat denk ik niet. Als ik een uur moet kijken naar een vogel van 4 centimeter om te ontdekken of het het broertje of zusje is uit die familie is voor mij de lol er al af. Maar wel top dat ze het kunnen, willen en dus ook maken.

Mechanische kwaliteit

Maar dan de mechanische kwaliteit. Daar heb ik in het verleden met andere merken wel eens wat nare ervaringen mee gehad (ook bij de topmerken). Dat zal met een Leica niet zo snel gebeuren. De testen die ze uitvoeren zijn soms ronduit bizar. Direct na het uitvoeren van één van onderstaande testen moet de kijker nog met even veel gemak mechanisch functioneren en scherpstellen. De testen zien er uit als volgt:

# 16 uur bij -25 °C.
Leica zegt: Je kan 16 uur buiten lopen bij -25 °C en dan moet de kijker nog net zo lekker smooth werken als bij + 20 °C.
# 16 uur bij -40 °C.
Leica zegt: Als je de kijker ‘s nachts in de auto laat in scandinavie, moet de kijker het bij het ontbijt gewoon nog lekker doen.
# 6 uur bij +80 °C.
Leica zegt: Als je de kijker achterlaat in de woestijn of achter het raam in de auto mag je best je handen verbranden, maar de kijker moet nog net zo lekker werken als bij een normale dag in de tuin.
# 16 uur bij +55 °C.
Leica zegt: Mocht je de kijker uit een container op een luchthaven halen die de hele dag in de zon stond, dan moet je gewoon zonder mechanische problemen kunnen kijken waar je vliegtuig blijft.
# 21 dagen in een luchtvochtigheid van 90% bij +40 °C.
Leica zegt: Je zwembroek is inmiddels vergaan, er groeien paddestoelen op plekken van je lichaam die je liever niet weet, maar je Leica kijker functioneert nog net als op de dag van vertrek.
# 2 dagen in een zoutspray:
Leica zegt: Aan het strand van de dode zee, de zoutste op Aarde, mag je vrouw je best twee dagen lang vreselijk nat gooien, maar je kijker mag er zich niets van aantrekken.
# 10.000 keer de focus knop helemaal van voor naar achter:
Leica zegt: Niemand gaat dit ooit doen, het scherpstellen is immers een klein stukje. Maar stel, je hebt de dwingende behoefte dan kan het. 10.000 keer van voor naar achter en geen verschil in werking.
# 18 keer van de tafel op 1 meter hoogte.
Leica zegt: De ISO norm schrijft voor 15 keer maar stel dat je niet zo goed kan tellen. Na 18 keer op de grond gooien mag er nog niets gebeurd zijn.

Strooilicht

Groot probleem bij verrekijkers, telescopen en lenzen is het strooilicht. Op een cameralens wordt daarom een zonnekap geplaatst, maar gezien de hoeveelheid tele (vergroting) zou de zonnekap op een kijker minstens twintig centimeter moeten zijn en dat is naturlijk geen gezicht en behoorlijk onhandig. Met de bouw van de Leica Noctivid 8x42 en 10x42 is speciaal aan dit probleem heel veel aandacht gegeven. Door het plaatsen van speciale ribbels aan de binnenkant van de buizen wordt vrijwel al het aanwezige strooilicht opgevangen. Een veel beter beeld is het gevolg.

Je kunt eenvoudig zelf controleren of je kijker veel last heeft van strooilicht. Neem een zaklantaarn met een klein lampje of de zaklantaarn (flitser) in je telefoon en schijn op een afstand van een cm of dertig aan de voorkant in je kijker. Als je door de kijker heenkijkt (ook weer van een beetje afstand) zou je in theorie 1 lichtpunt (cirkeltje) moeten zien. Bij goedkopere kijkers zie je echter veel lichtpunten omheen, het lijkt soms wel een kerstboom. Dit is strooilicht en beïnvloedt in hoge mate de kwaliteit van je beeld.

We gaan op pad

Samen met Nanette Roland gaan we op pad. Achter de Leica fabriek is het Leitz park, een groot bosgebied van de familie waar het natuurlijk prima kijker kijken is. Zelf ben ik een beetje een kijker nerd en zowel ik als mijn vrouw hebben dan ook een kijker uit de Swarovski topklasse. Ik ben benieuwd wat ik van deze nieuwe Leica Noctivid vind.

Gewicht
Ik begin met de Leica 10x42 Noctivid en wat direct opvalt is het gewicht of eigenlijk het gebrek daaraan. De kijker is lichter dan de Swarovision 10x42 die ik zelf heb en ook een stuk kleiner. Nu lijken een paar grammen meer of minder niet zo veel verschil, maar na een paar uur een kijker om je nek weet je minder toch meer te waarderen.

Nekstrap
De meegeleverde riem is klasse. Hij is heel simpel uitgevoerd, maar daardoor prettig in je nek. Het gewicht van de kijker wordt goed verdeeld. Hij is overigens van neopreen en dat is weer handig aan het strand als je riem vol met zoutkristallen zit.

Field flattener lens
Wat mij ook opvalt is dat de randen van het beeld niet scherp zijn en daar ben ik blij mee. Dit betekent namelijk dat Leica geen field flattener lenzen gebruikt zoals Swarovski of Zeiss. Ik zal dit even uitleggen. Scherpte aan de randen van het beeld is natuurlijk fijn, maar naar mijn idee een beetje onnodig aangezien ik meestal toch in het midden kijk. Je kan er ook last van hebben. Het komt regelmatig voor dat ik een omgeving afscan en door de beweging van de kijker een beetje een raar gevoel krijg. Het beeld ijlt na, een soort fish eye effect. Soms kun je er zelfs een beetje duizelig van worden, zeker als je er een beetje aanleg voor hebt zoals ik (ik word al zeeziek in bad met mijn eendje). Doordat Leica dit soort lenzen niet toepast kijkt de Noctivid veel rustiger bij het afscannen van het gebied. Dit is voor mij een pré dus.

Scherpstellen
Doordat het Leica gelukt is om het oneindige beeld op korte afstand te leggen, beschikt de kijker over veel scherptediepte. In de praktijk blijkt dit verrassend aangenaam. Je stelt scherp op een meter of honderd en als je toevallig even de andere kant opkijkt blijkt ook de grotere afstand al goed scherp te zijn. Een kleine bijstelling is voldoende. Zeer aangenaam en dit kan bij mijn keuze wel een de doorslag gaan geven. We lopen weer een stuk verder en Nanette hoort en ziet een vogeltje dat door mij niet te vinden is. Verschil moet er wezen, zij is immers wel één van Duitslands beste vogelaars.

Balans
De kijker is lichter, korter en perfect in balans. Als je de kijker voor je ogen houdt ligt het zwaartepunt exact boven het midden van je pols. Dit betekent dat je veel minder snel vermoeid raakt en veel rustiger en stabieler kijkt. Bij andere merken is de onbalans soms zo groot dat je flink moet knijpen of tillen om te voorkomen dat de kijker voorover valt. Zeker met de lichtsterke modellen is dit soms een groot probleem.

Heb je een bril
Gelukkig hoef ik geen bril te dragen in het veld, mijn leesbril vind ik al vervelend genoeg. Maar om te testen hoe de kijker voor brildragers voelt, heb ik maar even getest met mijn zonnebril op. De nieuwe Leica Noctivid heeft een eye-relief van 19 mm en dat is groot. Eye-relief is het vlak achter het oculair waarop de kijker een scherp beeld projecteert. Doordat deze afstand bij Leica zo groot is (19 mm) is de kijker ook zeer geschikt voor brildragers. Zonder moeite overzie je toch het gehele beeldveld.

Leica Noctivid 8x42
We wisselen even van kijker en ik heb nu de Leica Noctivid 8x42 in handen. Deze is eigenlijk nog beter en prettiger dan de 10x42. Ik snap nu waarom mijn vrouw altijd een 8 maal kijker wil. Je beeldveld is lekker ruim, hierdoor heb vrijwel altijd direct een goed beeld. Ik heb zelf de 10x42 omdat ik een verrekijker niet gebruik om dieren mee te zoeken, maar om ze gedetailleerder te kunnen bekijken. Zoeken naar wild zoals leeuw en luipaard doe ik met het blote oog en als ik het beest eenmaal gespot denk te hebben controleer ik mijzelf met de kijker. Blijkt het toch een steen of een boomstronk dan rijden we verder. De 8 maal kijker is gewoon meer geschikt om te verkennen, te zoeken en te wandelen en als je kijkt is het beeld rustiger.

Kijken tussen de bladeren
Beide Noctivid kijkers hebben een hoog contrast. Hier is niets van te merken in de polder met zon, maar hier lopend door een bos met een dicht bladerdek maakt dit een groot verschil. Doordat het contrast zo hoog is (zonder irritant te worden zoals bij Zeiss) heb je een veel beter beeld als je tussen de bladeren wilt kijken. Diep in het achterliggende bos zijn details nog zeer goed te onderscheiden, iets waar andere kijkers een beetje door de mand vallen. Helaas kon ik niet ook in de avond testen, maar ik weet zeker dat het hoge contrast van deze nieuwe kijkers er voor zal zorgen dat ik ook ‘s avonds en ‘s nachts een veel beter beeld heb met meer details.

Close focus
Ondanks de bouwwijze waar Leica voor gekozen heeft (de oneindig instelling lekker dichtbij en de scherptediepte) is het ze toch gelukt om ook op korte afstand te kunnen scherpstellen. 190 cm is de kortste instelafstand en dat is ruim voldoende voor vlinders en insecten.

De nieuwe tas
Het is gelukt, Leica denkt de laatste tijd veel beter mee met de gebruiker. Hadden we vroeger bij zowel Leica als andere fabrikanten nog wel eens een prachtige maar onpraktische tassen, deze tas is helemaal top. Het feit dat een top vogelaar nu ook de productmanager is bij de kijkers begint zijn weerslag te vinden. De nieuwe tas is een prima doordachte paraattas die ook echt de kijker paraat houdt. Tijdens het kijken kan de tas gewoon om je nek blijven hangen, zodat je de verrekijker ook weer snel en eenvoudig op kan bergen. Voor gebruik op de fiets of bij het klimmen zijn er speciale straps die het schommelen en voorover vallen van de tas met kijker voorkomen.

Conclusie

Het was me het dagje wel. Ik heb genoten van deze mooie ervaring om eens met zulke vakidioten (sorry voor het woord) door de fabriek te mogen lopen en te mogen proeven van die typische Leica kwaliteitsgekte. Ze hebben wel indruk op mij gemaakt. Ik denk dat er bij de komende reis naar Afrika zo maar eens twee nieuwe kijkers in de auto kunnen liggen. Zowel de 8x42 als de 10x42 zijn van topklasse, liggen perfect in de hand, zijn licht en gaan een leven lang mee.

Bovenstaande geldt overigens ook voor de andere Leica kijkers op de markt. De lenskwaliteit van een Leica Trinovid (circa 1000 euro) mag dan weliswaar anders zijn dan bij een Noctivid, de mechanische kwaliteit is hetzelfde. Je koopt echte mechanische topklasse, want die duitsers zijn als het om kwaliteit en eer gaat toch een klein beetje wunderlich.