Interne dialoog: Wat zal ik eens gaan schieten? Een zelfportret? Nee, dat heb ik van de week nog gedaan. Misschien een leuk landschap? Mwah, nu de lucht een grijskaart is en de kans op een nat pak ruimschoots aanwezig, heb ik daar niet zo gek veel zin in. Laat ik eens iets doen dat ik normaliter niet doe. Laat ik eens macrofotografie proberen! Even kijken wat voor objectief ik nodig heb. Een vergroting van 0,08:1? Dat moet beter kunnen. Oh, deze lens maakt een vergroting van 0,5:1 mogelijk, dat is al heel wat meer. Maar een echte macrolens heeft een vergroting van 1:1.. maar die is weer 1199 euro. Misschien wat veel geld voor afwisseling. Hey, wat is dat? Laowa? Nog nooit van gehoord. Een vergroting van 2:1 en dat voor minder dan 500 euro?! Eens testen maar!

Het objectief

Ik moet eerlijk bekennen dat ik vaak wat sceptisch ben over de kwaliteit van de betaalbaardere objectieven op de markt. Natuurlijk is 479 euro (anno september 2020) nog steeds wel aardig wat geld, maar in vergelijking met de 1199 euro die je voor de Fujifilm 80mm macro moet neerleggen lijkt het een koopje! Doorgaans lever je bij dergelijke “goedkope” objectieven in op beeld- en/of bouwkwaliteit en functies zoals autofocus en beeldstabilisatie. Eens kijken hoe deze Venus Optics Laowa 65mm f/2.8 CA-Dreamer 2x Ultra-Macro for Fujifilm X-mount lens, zoals het apparaat voluit heet, presteert als macrolens!

Het eerste dat opvalt als je de lens uit de verpakking haalt, is de vreemde vorm en het gewicht. Het objectief is lang en dun en voelt zwaarder dan dat het er uit ziet. Het voelt zelfs zeer degelijk, veel degelijker dan ik in eerste instantie had gedacht. Het objectief doet niet aan autofocus en ook beeldstabilisatie is afwezig. Dat is niet heel gek, gezien de prijs. Gelukkig bezitten systeemcamera’s, waar deze lens voor gebouwd is, over zogenaamd “focus peaking”, wat betekent dat alles dat in focus is een rode (of andere kleur naar keuze) gloed krijgt. Handmatig scherpstellen was nog nooit zo makkelijk. Omdat er geen enkele elektronische koppeling is tussen het objectief en de body van de camera, moet ook het diafragma handmatig worden ingesteld. Zowel de diafragma ring (onder op de foto) als de focusring (dat grote rubberen ding) draaien soepel met voldoende weerstand. Al met al is de bouwkwaliteit hoog.

Beeldkwaliteit

Oké, nu heb ik dus een macro objectief, maar wat moet ik eigenlijk fotograferen? Het toffe van dergelijk objectief is dat ALLES interessant wordt. Zoals de befaamde Robert Capa ooit zei: “If Your Pictures Aren’t Good Enough, You’re Not Close Enough”. Ik gok dat de beste man niet sprak over het gebruik van een macro objectief, maar het is hier wel van toepassing. Je kunt hele kleine details natuurlijk heel erg groot in beeld brengen. Met dit objectief zelfs met een vergrotingsfactor van 2:1. Om dit te laten zien even het volgende voorbeeld. Zien jullie dat kleine wieltje, op de bodem van deze oude camera? Ja, daar bij die grote rode pijl.

We richten op ons het kleine wieltje onder de rode pijl Het beeld direct uit de camera Het beeld 100% ingezoomd

Mijn eerste indruk van de beeldkwaliteit van dit objectief: WOW! De foto’s zijn echt HEEL scherp (en stoffig). Veel scherper (en stoffiger) dan ik had verwacht.Als we 100% inzoomen zien we echt super veel detail. Kijken we naar wat meer details van de oude camera, dan zien we dat het objectief in staat is om dat wat écht klein is, écht groot in beeld te brengen, zonder verlies van beeldkwaliteit.

Focus!

Met de beeldkwaliteit zit het dus wel snor. Het handmatig scherpstellen is daarentegen wel even wennen. Dat ligt niet aan de focusring die met zijn lange “throw” zeer nauwkeurig scherpstellen mogelijk maakt. Het objectief heeft echter, voornamelijk wanneer je dichtbij komt, nogal last van focus breathing. Focus breathing betekent dat de brandpuntsafstand van het objectief verandert op het moment dat je gaat scherpstellen. Op een vergroting van 2:1 is het objectief dus meer “ingezoomd” dan op een vergroting van bijvoorbeeld 0.5:1. Je kunt dus niet je foto heel strak kaderen en vervolgens de focus regelen, zoals je dat bij lenzen met autofocus zou doen, omdat dan de compositie verandert waardoor componenten mogelijk net buiten beeld vallen. De oplossing: andersom denken! Kies een vergroting op het objectief en verplaats je camera zodat hetgeen in focus is, dat je in focus wilt hebben. Komt je compositie niet uit? Pas de focus aan en verplaats je camera weer. Het is een beetje een gedoe en vergt wat geduld (of gewoon meer oefening). Dit maakt het objectief minder geschikt voor bijvoorbeeld snelle insecten.

Daarbij komt dat, zeker op een extreme vergroting van 2:1, de scherptediepte zo ongelofelijk klein is, dat je niet ontkomt aan focus stacking (het nemen van meerdere foto’s waarbij je de focus steeds iets verlegt, en deze later samenvoegt tot een foto met veel meer scherptediepte). Zie als voorbeeld onderstaande foto's.

foto gemaakt met een diafragma van f/2.8 op 2:1 vergroting Ingezoomd zie je dat de scherptediepte maar 1mm is, of misschien wel minder.

Ik had dan ook de grootste moeite om iets dat zich in het scherptevlak bevindt (bijvoorbeeld een etiket van een potje inkt), in focus te krijgen. De combinatie van een vergroting van 2:1 en het diafragma van f/2.8 lijkt, zonder focus stacking, niet heel bruikbaar. Wat het scherpstellen nog verder bemoeilijkt is het feit dat, omdat je zo dicht op je onderwerp zit, elke minuscule beweging ervoor zorgt dat je onderwerp uit het scherpstelvlak verdwijnt. Een goed statief (voor zowel onderwerp als camera) kan uitkomst bieden maar het liefst zou je iets van een rails hebben waarop je de camera (en misschien ook wel het onderwerp) met grote precisie kan verplaatsen. Ik kan me voorstellen dat dit voor product- of druppelfotografie of het digitaliseren van dia’s bijvoorbeeld wel heel goed zou kunnen werken.

Draaien we het diafragma dicht tot f/8 of zelfs tot f/11 of f/16, dan wordt het gebruik van het objectief wat eenvoudiger, doordat je iets meer scherptediepte hebt. Op de maximale vergroting van 2:1 is dat nog steeds niet meer dan een paar millimeter, maar genoeg om mee te werken. Het grote nadeel van het gebruik van dergelijk diafragma is natuurlijk dat je je sluitertijd aan moet passen. Een flitser is dus een handige accessoire (zeg maar een must) i.c.m. met dit objectief.

Foto’s

Het toffe van macrofotografie vind ik dat het je anders doet kijken. Er is een hele nieuwe wereld, die je eigenlijk altijd over hoofd ziet, om te verkennen! Ook trekt het dichtbij kruipen op een object, dat object uit verband. Zo heb ik, naast de gebruikelijke bloemetjes en bijtjes, een serie foto’s geschoten van kleine objecten, waarvan ik het idee heb dat ze eruitzien als futuristische gebouwen (en een watertoren). Ik ben benieuwd wat jullie er van vinden!

Onderstaande foto’s zijn genomen op f/11, met een sluitertijd van 1/250s en een oude Canon rapportage flitser die het toevallig ook doet op mijn Fujifilm X-T3.

Had ik al gezegd dat dit objectief echt héél scherp is en ook écht dichtbij kan komen? Na wat dagen te hebben geoefend ben ik steeds beter geworden in het handmatig scherpstellen, ook uit de hand. Onderstaande zelfportret nam ik in het oog van mijn moeder (ook met flits, sorry mam!).

Conclusie

De tijd is gekomen om het objectief weer terug te brengen en te reflecteren op de eeuwenoude vraag: “Wat vind ik van het objectief en voor wie is dit objectief geschikt?”.

Toen ik de Laowa 65mm f/2.8 2x Macro mee naar huis nam was ik, zoals eerder ook beschreven, nogal sceptisch over de kwaliteit van deze “goedkope” lens. Twee keer zoveel vergroting voor bijna 1/3e van de prijs? Het is bijna te mooi om waar te zijn. Na een tijdje met het objectief gespeeld te hebben moet ik eerlijk bekennen dat ik niet de beste macrofotograaf ben, maar wel oprecht onder de indruk ben van de beeldkwaliteit. De foto’s die uit deze lens komen zijn écht heel scherp en doen niet of nauwelijks onder voor de objectieven van Fujifilm zelf, en dat zegt wat!

Ik had zelf, zeker in de eerste dagen, de grootste moeite met foto’s scherp krijgen. Dit komt voornamelijk door de combinatie van zeer geringe scherptediepte en het gebrek aan autofocus en beeldstabilisatie. Gaandeweg werd ik daar beter in, zeker nadat ik mijn oude Canon flitser onder het stof vandaan had getrokken. Ik kan mij zo indenken dat fotografen die echt de meest schitterende foto’s willen maken van bijvoorbeeld snel bewegende insecten, liever een objectief kopen mét autofocus en beeldstabilisatie. Echter, ben je van plan om stilstaande (of langzame) objecten te fotograferen of heb je gewoon heel veel geduld, dan kan ik je deze Venus Optics Laowa 65mm f/2.8 CA-Dreamer 2x Ultra-macro van harte aanbevelen!

Gallerij