In 2018 introduceerde Canon een geheel nieuwe lens-vatting, de RF bajonet, en sinds die tijd bouwt Canon gestaag aan een uitgebreid aanbod van objectieven. En heb je een tas, een koffer of een kast vol ‘oude’ EF objectieven? Geen probleem, via een adapter kan je je EF objectieven op een nieuwe Canon R-serie systeemcamera zetten. Alle functies blijven daarbij behouden. Volgens Canon zijn RF objectieven beter dan vergelijkbare EF objectieven. Lees verder om er achter te komen of de Canon RF 100mm f/2.8L Macro IS USM echt beter is dan de Canon EF f/2.8L Macro IS USM.

De Canon RF 100mm f/2.8L Macro IS USM en Canon EF 100mm f/2.8L Macro IS USM zijn beiden voorzien van een rood biesje, kenmerkend voor de L serie objectieven van Canon. Inclusief zonnekap zijn ze ongeveer even lang. De EF versie heeft een afstandsschaal, de RF heeft dat niet.

Formaat van de Canon RF 100mm f/2.8 Macro en Canon 100mm f/2.8 IS Macro

Naar huidige maatstaven zijn de beide Canons niet uitzonderlijk groot of zwaar voor een 100mm macrolens. De RF versie is nog net wat groter en zwaarder is dan de EF versie, het filterformaat is wel hetzelfde. Wanneer je de EF versie op een R body zet dan heb je een adapter nodig, het geheel wordt daarmee wel ruim 100 gram zwaarder en 25 mm langer. Ik vind een R6 MK II met een RF 100mm f/2.8 Macro net wat plezieriger in de hand liggen dan de EF versie + adapter.

100mm macro, een veelzijdig objectief

Een 100mm f/2.8 macro objectief is een veelzijdig stuk gereedschap. Werk je met 'primes', dan is een 100mm lens een welkome aanvulling op je 50mm standaardobjectief zonder dat het gat te groot wordt. Een 100mm brandpuntafstand leent zich heel goed voor portret werk. Heel wat jaren heb ik een 150mm macro lens gehad, de onderwerpafstand, bij het fotograferen van bloemetjes en bijtjes, vind ik met een 150mm toch vaak wat groot. Ook wat dat betreft is 100mm brandpuntafstand heel fijn om mee te werken.

Alle foto's in dit artikel zijn geschoten met een Canon EOS R6 Mark II.

Canon RF 100mm f/2.8 Macro bij f/5.6

Canon RF 100mm f/2.8 Macro bij f/11

Maximale vergroting en teleconverter

Een groot verschil tussen het oude en het nieuwe ontwerp is de maximale vergrotingsmaatstaf. Bij de EF lens bedraagt die 1:1. Het onderwerp kan dus 24 x 36mm groot zijn. De afstand van voorkant zonnekap tot onderwerp bedraagt dan 55mm. De RF stelt iets dichterbij scherp, de maximale vergrotingsmaatstaf is maximaal 1.4:1. De afstand tot de zonnekap bedraagt dan 40mm en het onderwerp is groot 17 x 26mm.

Wil je insecten gaan fotograferen? En dan geen vliegend hert, maar een bijvoorbeeld een bij, dan is die extra vergroting heel handig. Maar zo simpel ligt de vergelijking RF Macro versus EF Macro ook weer niet. Voor de EF versie zijn namelijk tussenringen te koop, voor de RF niet. En er is nog een verschil, de EF Macro is geschikt voor een 1.4 of 2.0 teleconverter, de RF Macro niet. Ook met een 1.4 TC of een 2.0 TC krijg je een extra vergroting, de combinatie lens + TC + adapter verbetert natuurlijk de handligging niet.

Canon RF 100mm f/2.8 Macro

Canon EF 100mm f/2.8 Macro

Scherpte van de twee objectieven

Natuurlijk wil je weten welke van de hier geteste objectieven het scherpst tekent. Je kan dan fotobestanden in Photoshop heel groot opblazen en dan zie je op de monitor of laptop uiteindelijk altijd wel verschillen. Bij onze testprocedure gaan we niet ‘pixel peepen’. We maken testopnamen van een testwand met scherptekaarten en van een horizon met veel details. Vervolgens drukken wie die fotobestanden af, A3+ formaat, met de bekende Canon PRO 300 printer. Deze A3+ printer maakt gebruik van gepigmenteerde inkt en staat garant voor een heel goede weergave van alle kleuren en grijstinten. Vervolgens worden deze afdrukken beoordeeld op normale kijkafstand. Deze bedraagt 1,5 x de beelddiagonaal, bij een A3+ foto is die 87 cm.

Vergelijk de scherpte

Klik op een foto om de hele foto in volledige resolutie te bekijken

f/2.8 f/4.0 f/5.6 f/8.0

RF

Volledige foto

Scherpte in het midden

Scherpte in de hoeken

Volledige foto

Scherpte in het midden

Scherpte in de hoeken

EF

Volledige foto

Scherpte in het midden

Scherpte in de hoeken

Volledige foto

Scherpte in het midden

Scherpte in de hoeken

Scherpte van de Canon RF 100mm Macro

De scherpte-indruk, combinatie van scheidend vermogen en contrast, is bij volle opening bij de RF 100mm f/2.8 Macro al optimaal in het centrum. Wanneer je de uiterste hoeken bij f/2.8 bekijkt dan tekenen die net wat zachter. Het verschil is zo klein dat je dat in de praktijk zelden of nooit zal merken. Bij f/5.6 is het heel kleine verschil tussen centrum en hoeken geheel verdwenen. Dit betekent dat je de RF 100mm Macro bij volle lensopening kan gebruiken, mits je natuurlijk maar weinig scherptediepte nodig hebt.

Scherpte van de Canon EF 100mm Macro

De scherpte-indruk in het centrum is bij volle opening van de EF versie al hoog en een spoortje van zachtheid is na 1 stop diafragmeren verdwenen. De uiterste hoeken tekenen hier wat zacht, dat is verdwenen bij f/5/6. Als de hoekscherpte niet heel belangrijk is dan kan je gerust al bij f/2.8 of f/4.0 werken. Kijkend naar de A3+ foto’s waar de diagonale horizonten op staan, dan zie je dat de verschillen tussen de RF en EF foto’s bij gelijk diafragma heel klein zijn. Wel kan je stellen dat de RF foto’s net wat contrastrijker zijn. Het verschil is echter heel erg klein.

Weergave van de achtergrondonscherpte

Het gaat niet alleen maar om scherpte, het gaat er ook om hoe een onscherpe voor- of achtergrond weergegeven worden. In de onscherpe achtergrond bollen zien we geen ‘uienringen’, dat is positief. Verder valt op dat de onscherpe Volvo door de 2 objectieven nagenoeg op dezelfde manier weergegeven worden.

RF 100mm Macro @f/2.8

EF 100mm Macro @f/2.8

RF 100mm Macro @f/5.6

EF 100mm Macro @f/5.6

RF 100mm Macro @f/5.6

EF 100mm Macro @f/11

De Canon RF 100mm f/2.8 Macro heeft unieke mogelijkheden

De RF 100 Macro heeft een SA Control ring. Met deze ring verander je de sferische aberratie en gaat van -2 via 0 naar +2. Met name bij f/2.8 zie je flinke verschillen tussen de ingestelde waarden. Het is natuurlijk een uitdaging om dit op een creatieve manier te gebruiken.

RF 100mm Macro @f/2.8, SA Control -2

RF 100mm Macro @f/2.8, SA Control +2

RF 100mm Macro @f/5.6, SA Control -2

RF 100mm Macro @f/5.6, SA Control +2

Werking beeldstabilisatie

Beide macro objectieven zijn voorzien van ingebouwde beeldstabilisatie. Volgens de Canon literatuur zou die van de RF lens effectiever zijn dan van de EF lens. Met onze testkaart is het maximale scheidend vermogen in het centrum bepaald. De camera staat daarbij op een zwaar statief. Het dan gemeten scheidend vermogen is gesteld op 100%. Vervolgens zijn opnamen gemaakt, uit de hand, bij diverse lange sluitertijden met ingeschakelde beeldstabilisatie van het objectief en de testcamera, een Canon R6 MKII.

Een opname wordt als onscherp beoordeeld indien het scheidend vermogen 75% of minder bedraagt van het maximale. Van de verschillende sluitertijden zijn 10 opnamen gemaakt en vervolgens geteld hoeveel daar scherp van zijn. Deze testmethode is persoonsafhankelijk, en wellicht ook koffie-afhankelijk, maar het geeft wel een indicatie hoe de twee objectieven zich tot elkaar verhouden.

De effectiviteit van de beeldstabilisatie camera + objectief is bij de Canon RF 100mm f/2.8 Macro beduidend hoger dan bij de EF versie. Het verschil bedraagt ongeveer 1 stop.

Gevoeligheid voor tegenlicht

De hier geteste objectieven zijn even gevoelig voor sterke lichtbronnen, je ziet vormen van overstraling

Canon RF 100mm f/2.8 Macro bij f/2.8

Canon EF 100mm f/2.8 Macro bij f/2.8

Snelheid en nauwkeurigheid AF

De autofocus van de Canon R6 MKII werkt met beide objectieven vlot en nauwkeurig waarbij de EF lens voorzien is van een adapter. Gevoelsmatig gaat het scherpstellen bij de RF versie net wat vlotter. De scherpstelinrichting van de EF maakt iets meer geluid dan van de RF.

Conclusie

Is de Canon RF 100mm f/2.8 beter dan de Canon EF 100mm f/2.8 Macro? In het algemeen kan je stellen dat de foto’s gemaakt met de RF lens net wat contrastrijker zijn dan met de EF lens. De verschillen zijn klein en voornamelijk in de uiterste hoeken zichtbaar. In veel praktijk situaties zal je de kleine verschillen op een afdruk van A3+ formaat op normale kijkafstand echter nauwelijks of niet zien.

Naast de iets betere optische eigenschappen is ook op andere punten de RF versie net wat beter, denk daarbij aan de snelheid van de autofocus en de hogere werkingsgraad van de beeldstabilisatie. Wanneer je de SA control ring creatief weet in te zetten dan is de RF versie wel heel speciaal! Voor de macro-fotograaf heeft de Canon RF 100mm f/2.8 nog een extra voordeel t.o.v. het EF broertje, de afbeeldingsmaatstaf bedraagt maar liefst 1.4:1. Deze eigenschap zorgt ervoor dat de Canon RF 100mm f/2.8L Macro IS USM wel heel uniek is!

Technische gegevens